Dagelijks duizend vragen over de opvoeding
Marie-José Klaver
(NRC Handelsblad, 30 november 2002)
Jonge moeders en vaders zoeken via internet steeds vaker hulp bij elkaar. Snel, gemakkelijk en anoniem. Want je wilt niet alles aan je moeder vragen.
`Mijn dochter Eva van negentien maanden wordt de laatste tijd regelmatig helemaal overstuur wakker uit haar middagslaapje. Ze is dan echt hysterisch, en wat ik ook doe, ik kan haar niet troosten. Sterker nog: ik mag haar niet troosten.'' De moeder van Eva is een van de tienduizenden ouders die via de website Ouders Online (www.ouders.nl) advies zoeken. Naar aanleiding van Eva's probleem worden tal van oplossingen aangedragen. Je moet meer doen dan troosten, zegt de moeder van Marloes. Afleiden werkt het beste. ,,Bijvoorbeeld voor het raam staan en dan tegen haar praten: oh, ik zie een vogel en kijk daar, een poes.''
Een andere ouder heeft een creatieve oplossing voor kinderen die bang zijn als ze naar bed moeten. ,,Mijn dochtertje had heel veel last van angst voor spoken en monsters, vooral als ze naar bed moest. Samen met haar heb ik een spoken-verjaagspray in elkaar geknutseld: gewoon een plantenspuit met water en verder niets. 's Avonds wordt er in alle 4 de hoeken van de kamer en op de drempel gespoten, met een toverspreuk, en voilà, geen spoken meer te bekennen!''
Ouders Online, dat sinds 1996 bestaat, is een doorslaggevend succes. Maandelijks wordt de site, die uit tienduizenden pagina's met informatie bestaat, door ongeveer honderdduizend mensen bezocht. Op het forum, dat verschillende discussiethema's kent, zoals zwangerschap, baby's, puberteit, relatieproblemen, worden dagelijks achthonderd tot duizend nieuwe berichten geplaatst.
,,Ouders, met name jonge ouders, hebben veel behoefte aan informatie'', vertelt hoofdredacteur Justine Pardoen. ,,Een website bezoeken is heel gemakkelijk. Je hoeft er de deur niet voor uit.''
Er is nog een reden waarom veel ouders zich tot Ouders Online wenden en niet tot familie of vrienden. ,,Ouders voelen zich vaak heel kwetsbaar. Ze willen liever niet met hun problemen naar hun moeder of schoonmoeder. Maar ze hebben wel de behoefte om hun kind met andere kinderen te vergelijken. Ze maken zich vaak zorgen over de snelheid van de ontwikkeling van hun kind. Is het niet laat met lopen, met zindelijk zijn? Daarover willen ze, anoniem, met andere ouders praten.''
Als de kinderen wat ouder zijn, ontstaan soms problemen die als pijnlijk worden ervaren, zegt Pardoen. ,,Liegen, stelen, pesten. Als jouw kind andere kinderen pest is het prettig om daar in een veilige omgeving over te praten of anoniem een deskundige te raadplegen.''
Moderatoren, vrijwilligers die elk bericht lezen voordat het wordt geplaatst, zorgen ervoor dat de sfeer op het discussieforum goed blijft. Te veel onenigheid bij de discussies werkt intimiderend, zo blijkt uit de internetsociologie. Mensen met problemen en anderen die graag ervaringen willen uitwisselen mijden forums waar de stemming niet goed is.
Ouders Online heeft al heel wat vriendschappen veroorzaakt. Er bestaan verschillende `moedergroepen' waarvan de leden elkaar nog steeds ontmoeten. Margreet Pomstra (31), begeleidster van verstandelijk gehandicapten met een psychiatrische stoornis, zegt dat de moedergroep waarvan ze nog steeds deel uitmaakt erg belangrijk voor haar is geweest in de maanden na de bevalling. ,,Na een prima zwangerschap is onze zoon Daniël geboren. Door een aantal factoren ben ik na de bevalling erg down en depressief geweest. Na drieënhalve maand volgde een verhuizing, veel stress dus in een half jaar tijd. In die tijd heb ik veel met de groep geschreven en elke keer weer was er iemand met een luisterend oor of goede adviezen. Vooral het feit dat degenen aan de andere kant mijn verhaal nooit zat werden, was erg prettig. Ze hebben me gestimuleerd om hulp te gaan zoeken, waardoor ik nu na ruim een jaar weer helemaal mezelf heb gevonden en hardop kan zeggen dat ik een goede moeder ben.''
Mannen zijn er relatief weinig te vinden op Ouders Online. Dat betekent niet dat ze geen behoefte aan advies hebben. Op de site Huismannen.nl, van Marcel van Veelen, wisselen mannen ervaringen uit over hun kinderen, opvoedkwesties en het huishouden. De toon is vaak wat zakelijker en abstracter. Er wordt geschreven over de veranderende vaderrol, de wetenschappelijke aspecten van gezond koken en zindelijkheidstraining. De huishoudadviezen van Huismannen.nl zijn alledaagser. Iemand legt uit hoe je een dekbed verschoont (,,Het dekbed met de korte kant naar je toe op het bed leggen, de hoes binnenstebuiten keren''). Bij Ouders Online gaat het in `het nieuwe huishouden' onder meer over kwesties als de oppas zwart betalen of niet, voorkomen dat je kind in de hondenpoep trapt bij het spelen en wennen in een nieuwe woonplaats.
TE GROOT SUCCES
Financieel gezien is Ouders Online geen succes. Het grote aantal bezoekers en de vele webpagina's maken de site erg duur. Ouders Online maakt zoveel verlies dat de redactie per 31 december gaat stoppen.
Slechts een klein deel van de bezoekers is bereid iets bij te dragen aan de site, die gratis toegankelijk is en vanwege de redactionele onafhankelijkheid niet veel adverteerders heeft. Er zijn na een half jaar werven 700 donateurs gevonden die 25 (particulieren) of 100 euro (bedrijven) per jaar betalen (www.ouders.nl/donateurs). Bezorgde bezoekers zijn een e-mailactie gestart om Ouders Online te redden. Ze hebben onder meer Tweede-Kamerleden en media gebombardeerd met mailtjes over de problemen van de site. Momenteel zijn gesprekken gaande met de Consumentenbond, aldus oprichter Henk Boeke.
(Verschenen in de bijlage Thema van NRC Handelsblad, 30 november 2002)