Insight Seneca

Marie-José Klaver
(Internet in Business, februari 2001)

Voor de meeste Internetbedrijven ging het vorig jaar van hype naar horror. Zo niet voor de Seneca G roep, opgericht door twee veteranen uit het bedrijfsleven en vanaf het begin winstgevend. Insight incubator avant la lettre Seneca. "Vorig jaar was je een sufferd als je geen dotcom-bedrijf was. Nu ben je een sufferd als je dat wel bent."

"Wij zijn waarschijnlijk een uitzondering tussen al die Internetbedrijven. We maken sinds onze oprichting winst. En we groeien ook snel. Ons uitgangspunt is altijd geweest dat we rendabel moeten zijn." Dat is heldere taal van Nico Stiemer, één van de oprichters van de Seneca Groep, een bedrijf in Delft dat onder meer participeert in kleine softwarebedrijven en een programma maakt om complexe sites te onderhouden.

Stiemer weet dat het elders wel anders is: "Het is echt van hype naar horror gegaan met de Internetbedrijven." Mede-oprichter Sander Waalboer beaamt dat volmondig. "Het is gewoon eng om te zien hoeveel schulden er zijn opgebouwd door Internetbedrijven. Het doet me denken aan een gehaktmolen waar briefjes van honderd in gaan en guldens uit komen rollen."

Stiemer en Waalboer behoren niet tot de generatie die met geld van anderen een bedrijf oprichten. "Wij zijn veteranen", zegt Waalboer, die net als Stiemer in 1946 is geboren. Toen de beide mannen, die elkaar van de tennisbaan kennen, in 1994 besloten samen een ICT-bedrijf te beginnen, hadden ze er samen al zo'n 50 jaar ervaring in het bedrijfsleven. Veel van hun oud-collega's zijn inmiddels met pensioen of de Vut. Stiemer en Waalboer gruwen van het idee dat ze thuis zouden zitten.

Ze vertellen geroutineerd wat ze deden voordat ze Seneca opzetten. Waalboer begon na de HBS direct met werken. "Het was een tijd die goed te vergelijken is met nu. Het was hoogconjunctuur en de banen lagen voor het oprapen. Je kon zo aan de slag." Waalboer begon bij Shell Pernis in Rotterdam, waar hij vrijwel meteen in de automatisering terechtkwam. "Ik kan alles over ponskaarten vertellen." Na een jaar of negen besloot hij weg te gaan. "Ik had geen academische titel en dat was in die tijd geen voordeel bij Shell. Ik merkte dat ik links en rechts werd voorbijgestreefd door veel jongere mensen. Ze hadden minder ervaring, maar wel een titel."

CMG, opgericht in 1964, was zijn volgende werkgever. "CMG had net een kantoor in Rotterdam geopend. Ik was de 56e werknemer van het bedrijf." Bij CMG, waar tegenwoordig meer dan 7.000 mensen in zestien landen werken, bleef Waalboer negentien jaar. Hij klom op van consultant tot internationaal directeur en lid van de executive committee. De laatste twee en halve jaar van zin loopbaan bij CMG bracht Waalboer in Duitsland door. "Toen ik weer terug wilde naar Nederland, konden we het niet eens worden en ben ik weggegaan."

Kerstboom

Eind 1993 zat Waalboer bij Stiemer onder de kerstboom om te praten over de oprichting van een eigen bedrijf. Stiemer had al ervaring als ondernemer. Samen met enkele collega's had hij in 1987 de stichting voor gegevensverwerking waar hij werkte overgenomen door middel van een management buy-out. Stiemer: "We gingen verder als commerciële consultants. We gaven advies over databases en open systemen." Het bedrijf was zo succesvol dat een "beursgenoteerd fonds", zoals Stiemer het discreet uitdrukt, het in 1990 overnam. Stiemer is toen nog twee jaar als divisiemanager gebleven. Daarna ging hij naar het buitenland. "Ik ben met mijn vrouw en de hond voor KPN naar Slowakije gegaan. Als interim manager heb ik samenwerkingsverbanden tussen KPN en lokale PTT's opgezet."

Met Waalboer huurt Stiemer begin 1994 een kantoor van vijftig vierkante meter in een verzamelgebouw voor startende bedrijven. "We wilden iets leuks doen, iets met telecommunicatie. We hadden allebei wat geld verdiend met beleggingen en we hadden beiden een groot netwerk. Omdat we ook onze ervaring wilden gebruiken, besloten we jonge ondernemers te helpen met wat geld en raad. Eigenlijk waren we een incubator avant la lettre", vertelt Stiemer. Eén van de bedrijven waar Seneca, zoals Waalboer en Stiemer hun nieuwe bedrijf hadden genoemd, een belang in nam was Pointer. Pointer bestond uit twee mensen die een programma hadden gemaakt voor multimediale publicaties zoals reclamezuilen en kabelkranten. Het softwarepakket dat daaruit is voortgekomen, het contentmanagementprogramma SmartSite, is nu één van de belangrijkste producten die Seneca ontwikkelt en verkoopt.

Seneca nam ook een belang in CAE, een ander Delfts softwarebedrijf dat programma's voor de bouw maakt. In oktober 2000 verkocht Seneca CAE aan Matrix in Nijmegen omdat het bedrijf zich volledig wilde concentreren op Internettoepassingen. De verhouding tussen Waalboer en Stiemer en de oprichters van CAE bleef erg goed. CAE-oprichter Johan Blok zit nog steeds in hetzelfde kantoor en heeft veel contact met Seneca-medewerkers. "Dankzij Seneca is CAE nu een winstgevend bedrijf. We hebben veel gehad aan de professionele begeleiding van Seneca. Het aantal medewerkers en de omzet is vervijfvoudigd de afgelopen zes jaar", aldus Blok, die nu als divisiemanager bij Seneca werkt.

De Seneca Groep, zoals het bedrijf officieel heet, is snel gegroeid, vinden Stiemer en Waalboer. Er werken nu 65 mensen. Vorig jaar is het bedrijf verhuisd naar een kantoor in het Delftech Park, een nieuw, zeer dichtbebouwd bedrijvencentrum dat vlakbij het hoofdkantoor van TNO en de Technische Universiteit Delft ligt. Alleen technologiebedrijven en kennisintensieve organities mogen zich er vestigen.

Het kantoor is op een bescheiden manier smaakvol ingericht. Al het meubilair is afgestemd op de kleuren van het tapijt - camel en blauw. De cremekleurige muren zijn mooi gestuct. Kunstwerken of posters hangen er niet, wat bijdraagt tot een haast serene rust in de gangen.

De rust is misleidend. Vrijwel alle consultants zitten bij klanten. De verkopers en belangrijkste ontwikkelaars doen mee aan een in depth sessie over SmartSite, waarvoor achttien vertegenwoordigers van potentiële value added resellers (Var's) zijn uitgenodigd. De echte techies zitten verschanst achter grote computers hard te werken.

"We hebben best moeite om personeel te vinden", zegt Waalboer. "Vorig jaar hebben we een paar ton uitgegeven aan een radiospotje en wat billboards. Maar het heeft niet veel geholpen. Het is moeilijk om de juiste mensen te bereiken. Imago speelt een belangrijke rol. Vorig jaar was je een sufferd als je geen dotcom-bedrijf was. Nu ben je een sufferd als je dat wel bent."

Eisen

Seneca bestaat uit drie werkmaatschappijen die elk hun eigen specialisatie hebben. Eén van de werkmaatschappijen houdt zich bezig met consultancy, projectmanagement en software-ontwikkeling voor klanten als Ericsson, KPN, VNU, de ANWB en de ING bank. Ook telecombedrijf Energis is één van de klanten van deze Seneca-afdeling. Seneca was in opdracht van Enertel (zoals Energis eerder heette) betrokken bij KennisNet, een netwerk voor scholen. Een consultant van Seneca controleerde of de door de kabelmaatschappijen aangedragen oplossingen voor het koppelen van de scholen aan het netwerk, voldeden aan de eisen van Enertel.

Bij de andere twee werkmaatschappijen staan web development en Internettechnologie centraal. Het contentmanagementpakket Smart Site vormt het hart van deze afdelingen. Met behulp van SmartSite helpt Seneca intranetten, extranetten en complexe websites voor grote bedrijven en instellingen bouwen Klanten kunnen het product ook in licentie nemen om zelf een website te maken. SmartSite kan gekoppeld worden aan bestaande databases en administratiesystemen.

De verkoop van SmartSite loopt erg goed, vertellen Waalboer en Stiemer. Er zijn nu ongeveer 65 bedrijven en instellingen die het systeem gebruiken. Tot de klanten van Seneca behoren grote bedrijven en (semi-)overheidsinstellingen als Berenschot, VNU, de ANWB, TNO, het ministerie van VROM en verschillende gemeenten.

SmartSite heeft veel klanten in de (semi-)overheidssector. "Ons product is heel geschikt voor kennisintensieve organisaties", zegt Stiemer. "De overheid loopt wat betreft vernieuwingen voorop. Het overbrengen van kennis is een vanzelfsprekend onderdeel van publieke organisaties. In het bedrijfsleven wordt meestal eerst gevraagd wat zo'n investering oplevert." Dat SmartSite ook commercieel gezien interessant kan zijn, blijkt uit de manier waarop de ANWB het gebruikt in het callcenter. Stiemer: "Ze hadden daar altijd 75 telefonistes zitten die elk dag een nieuw pak papier van 7.000 Word-bestanden kregen met alle beschikbare gegevens over campings in Frankrijk. Het was een verliesgevende activiteit. Nu vragen de medewerkers alle informatie op via SmartSite en wordt er in hetzelfde callcenter winst gemaakt omdat klanten ook meteen kaarten en gidsen kunnen kopen. Die aankopen worden via de bestelmodule in SmartSite afgehandeld."

Onbekend

Ondanks het zakelijke succes is Seneca een relatief onbekend bedrijf. Waalboer: "We zijn altijd heel bescheiden geweest. We wilden eerst een goed product ontwikkelen en dat verkopen. Misschien is dat achteraf gezien niet zo'n goede strategie geweest." Het steekt Stiemer en Waalboer een beetje dat bedrijven met veel minder klanten, die bovendien nog nooit winst hebben gemaakt, wel veel publiciteit krijgen. "Wij hadden graag in de top 40 van Internet in Business gestaan." Ze vinden ook dat ze dat verdiend hebben. "We zijn erg verbaasd over de publiciteit die een bedrijf als Tridion krijgt", zegt Stiemer.

Tridion, dat eveneens contentmanagementsystemen ontwikkelt, haalde tussen oktober 2000 en begin dit jaar in totaal 23 miljoen euro aan venture capital op. Tridion-oprichter Patrick van Gent geldt als één van de meest succesvolle Nederlandse Internetondernemers. Van Gent, die zijn vorige bedrijf Twinspark verkocht aan het Amerikaanse Agency.com, stond nummer 4 in de top 40 van Internet in Business en nummer 8 in de top 25 van Internetondernemers in Elsevier. Ook in de top 50 van Equote kwam Van Gent voor. "Is dat nu het criterium voor de pers?" vraagt Waalboer. "Het gaat er toch niet om hoeveel geld je ophaalt. Wij maken al winst."

Seneca gelooft niet in de strategie van veel Internetbedrijven om eerst heel groot te worden en in verschillende landen kantoren te openen, om pas daarna winst te gaan maken. "Wij richten ons bewust op de thuismarkt", zegt Stiemer. Hij wil niet zeggen hoeveel winst Seneca maakt. "Gaat u ervan uit dat het een gezonde marge is op onze omzet." Waalboer en Stiemer geloven in verantwoord ondernemen, zeggen ze. "Wij willen de klanten en ook de medewerkers continuïteit bieden. Je moet geen risico's nemen die je niet kunt dragen." De werknemers delen in de winst van het bedrijf. Het personeel bezit tien procent van de aandelen van het bedrijf en kan daarnaast opties kopen van de verschillende werkmaatschappijen.

Behalve over het gebrek aan belangstelling van de pers hebben Stiemer en Waalboer niets te klagen. De ondernemers genieten van hun bedrijf. "We hebben jarenlang heel hard gewerkt en kunnen het nu iets rustiger aan doen omdat alle werkmaatschappijen nu zelfstandig functioneren en door goede mensen worden geleid", zegt Stiemer.

De markt voor contentmanagementsystemen groeit sterk. De verschillende onderzoeksbureaus zijn het niet helemaal eens over de omvang. Volgens Forrester wordt er in 2004 zo'n 3,1 miljard euro aan contentmanagementsoftware worden uitgegeven. Meta Group gaat uit van een veel hoger bedrag: 10,5 miljard euro. En het Britse Ovum denkt zelfs dat over vier jaar bijna 14 miljard euro zal omgaan in de contentmanagementmarkt.

Stiemer: "Er is nu veel aandacht voor content management. Na het millenniumprobleem en de euroconversie is er weer aandacht voor andere ICT-kwesties. Bedrijven realiseren zich dat ze geld kunnen besparen met een efficiënt systeem."

Behalve Tridion zijn er in Nederland niet veel bedrijven die een volwaardig contentmanagementpakket aanbieden, zeggen Stiemer en Waalboer. "We hebben wel wat concurrentie van de onderkant van de markt. Veel bedrijven beginnen met een onvolwaardig product. Als de site groeit, gaan ze meestal op zoek naar een compleet systeem."

Virtuele la

Waalboer en Stiemer zijn allebei enthousiaste Internetgebruikers. "Goede websites en intranetten worden steeds belangrijker omdat er steeds meer vermenging plaats vindt van informatie die je van buiten haalt met interne informatie", zegt Stiemer. "Laatst moest ik voor mijn Rotary-afdeling een lezing houden over ICT en ethiek. Ik vond toen meteen de tien geboden van de computerethiek."

Waalboer: "Neem de oudejaarspuzzels die in kranten en tijdschriften verschijnen met vragen over het nieuws. Vroeger was je weken bezig die op te lossen omdat je alleen af kon gaan op je eigen geheugen en misschien dat van de buurman. Nu kun je bijna alles opzoeken op Internet en ben je binnen een paar uur klaar." "Wij kijken ook naar nieuwe ontwikkelingen. Content bestaat niet alleen uit platte tekst, maar omvat ook beeld en geluid. In de toekomst zullen we waarschijnlijk via driedimensionale omgevingen informatie zoeken. Je kunt dan gewoon een virtuele la opentrekken", zegt Stiemer.

Seneca: www.seneca.nl

(Verschenen in Internet in Business, februari 2001)